Juridisch Geneuzel

#28 - ESG: de ‘S’ van Social en kansen voor werkgevers met Jan Bouwens en Paul van der Heijden

In het debat over duurzaam ondernemen worden al enige tijd de zogenoemde ESG-factoren betrokken. Wat houdt ESG in, meer specifiek de ‘S’ van Social? Welke wetgeving is er momenteel op dit gebied? Hoe verhoudt flexwerk zich tot de ESG-score van een onderneming? Leidt een hoge ESG-score tot een betere financiële situatie voor een onderneming? En hoe kunnen of moeten bedrijven zich in de toekomst onderscheiden op hun ESG-beleid? Inbellers: Jan Bouwens (hoogleraar accounting UvA) en Paul van der Heijden (emeritus hoogleraar arbeidsrecht LU).
Volgorde van deze aflevering 
(00:24) – Intro
(00:39) – Raar verhaal 
(02:13) – Waar staat ESG voor 
(05:13) – Eigen verantwoordelijkheid van bedrijven 
(06:02) – Voorbeelden van de S in ESG
(09:33) – ESG ratingbureau 's 
(10:38) – Bellen met Jan Bouwens (professor accounting UvA) over de invloed van ESG-scores op de financiële situatie van een onderneming    
(15:17) – Meer werknemers aantrekken als je veel aandacht geeft aan ESG als bedrijf 
(17:48) – De juridische kanten van ESG  
(22:17) – Bellen met Paul van der Heijden (professor emeritus hoogleraar internationaal arbeidsrecht Universiteit Leiden) over de juridische kanten van ESG  
(30:00) – Hoe bedrijven meer eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen 
(32:46) – Tip van de aflevering 
Vindplaatsen 
Corporate Governance CodeWet zorgplicht kinderarbeid (Stb. 2019, 401)Wet evenwichtiger maken van de verhouding tussen mannen van vrouwen in het bestuur en de RvC (Stb. 2021, 495)ILO, ILO Declaration on Fundamental Principles and Rights at Work, 2022P. de Beer & W. Conen, ‘Wat is een duurzame economie ons waard?’, AIAS-HSI Kort & Bonding 16. Amsterdam: AIAS-HSI, Universiteit van Amsterdam, 2023.N.M.Q. van der Neut & J.P.H. Zwemmer, ‘De ‘S’ in ESG en het gebruikmaken van een flexibele schil bij de inzet van arbeidskrachten in de onderneming’, TAC 2023/3.

#27 - De zzp’er: loon, aansprakelijkheid, opzegging en ‘een’ proefschrift met Jaap van Slooten, Harriët Schelhaas en Ruth de Bock

Op 8 december 2023 verdedigde Niels zijn proefschrift ‘De verbintenisrechtelijke bescherming van de kleine opdrachtnemer’. De uitkomsten van zijn proefschrift en het belang daarvan voor de praktijk staan in deze aflevering centraal. Wat is de rechtspositie van de ‘echte’ zzp’er op de thema’s loon, aansprakelijkheid en opzegging? Is er meer bescherming dan wordt gedacht? Waarom is er überhaupt bescherming? Hoe kan (of moet) onderscheid worden gemaakt tussen verschillende zzp’ers? En komt er minder spanning op de kwalificatievraag te staan als meer bescherming mogelijk blijkt? Inbellers: Jaap van Slooten (hoogleraar UvA en advocaat bij Stibbe), Harriët Schelhaas (decaan en hoogleraar EUR) & Ruth de Bock (advocaat-generaal bij de Hoge Raad en hoogleraar UvA). Volgorde van deze aflevering 
(00:24) – Intro
(00:54) – Raar verhaal
(03:20) – Het schrijven van een proefschrift  
(05:33) – Wanneer gaat het om een kleine opdrachtnemer
(10:42) – Bellen met Jaap van Slooten (hoogleraar UvA en advocaat bij Stibbe) over het proefschrift van Niels   
(15:57) – Drie thema’s: loon, schade & aansprakelijkheid en opzegging
(18:22) – Thema 1: loon
(26:11) – Bellen met Harriët Schelhaas (decaan en hoogleraar EUR) over het proefschrift van Niels
(31:28) – Thema 2: schade en aansprakelijkheid  
(38:14) – Thema 3: opzegging  
(43:30) – Bellen met Ruth de Bock (advocaat-generaal bij de Hoge Raad en hoogleraar UvA) over het proefschrift van Niels
(48:18) – Conclusies van zijn proefschrift
(52:45) – De verdediging op 8 december 2023  
Vindplaatsen
Proefschrift Niels van der NeutDe verbintenisrechtelijke bescherming van de kleine opdrachtnemer:
Gratis te downloaden via de UvA
Te koop via Kluwer

#26 - De verkiezingen: minimumloon, flex, ziekte en zzp met Nic Vrieselaar en Giedo Jansen

In deze verkiezingsspecial staan de standpunten uit de verkiezingsprogramma’s van de drie grootste partijen (in de peilingen) centraal. Wat zeggen de programma’s over het minimumloon, vast en flex, ziekte en de zzp’er? Welke invloed heeft de regulering van werk op het stemgedrag van mensen? Hoe wordt alles eigenlijk gefinancierd? En wat viel ons verder op? Tot slot kunnen we het niet laten om een gokje te wagen over de verkiezingsuitslag. Inbellers: Nic Vrieselaar (senior econoom Rabobank) en Giedo Jansen (universitair docent regulation of labour UvA).
Volgorde van deze aflevering 
(00:24) – Intro
(01:25) – Raar verhaal over Pieter Omtzigt
(03:00) – Minimumloon
(07:27) – Bellen met Nic Vrieselaar (senior econoom Rabobank) over welzijn en welvaart in de drie verkiezingsprogramma’s
(13:34) – Flex en vast  
(17:48) – Ziekte
(20:30) – Zzp’er
(24:08) – Wat ons verder nog opviel in de verkiezingsprogramma’s
(26:11) – Bellen met Giedo Jansen (universitair docent regulation of labour UvA) over de invloed van de regulering van werk op het kiesgedrag
(30:23) – Aandacht voor
(31:07) – Tip van de aflevering
Vindplaatsen 
Raar verhaal
Pieter Omtzigt wil pas lootje trekken na pakjesavond (De Speld)
Verkiezingsprogramma’s
VVD
NSC
GroenLinks – PvdA
Rapport van de Orde van Advocaten
NOvA-commissie: ruim helft verkiezingsprogramma’s voldoet niet volledig aan minimumnormen van de rechtsstaat

#25 - Faillissement: de curator, werknemersbescherming en boeventrucs met Hanneke De Coninck en Job van der Pijl

De laatste tijd gaan steeds meer bedrijven failliet: van Van Moof en BCC tot Vacansoleil en Big Bazar. Wat is er aan de hand? Wat is de rechtspositie van een werknemer als zijn werkgever failliet wordt verklaard? Hoe zit het bijvoorbeeld met het salaris, de ontslagbescherming en een WW-uitkering? En welke rechtspositie heeft de werknemer als het failliete bedrijf wordt overgenomen door een ander bedrijf? Hoe gaat een curator te werk? En hoe ziet de toekomst van het arbeids- en insolventierecht eruit, gelet op de drie wetsvoorstellen? Inbellers: Hanneke De Coninck (advocaat-partner bij Florent en curator van Big Bazar) en Job van der Pijl (advocaat-partner bij DingemansVanderKind en universitair docent UvA).Volgorde van deze aflevering
(00:25) – Intro
(03:10) – Raar verhaal over slimme bv  
(04:20) – Insolventieprocedures in Nederland
(06:00) – Aanstellen van een curator bij een faillissement
(06:50) – Opzegverboden tijdens faillissement
(08:36) – Bellen met Hanneke De Coninck (advocaat-partner bij Florent en curator van Big Bazar) over faillissement vanuit de ogen van een curator
(13:27) – Recht op een WW-uitkering als werknemer
(14:30) – Bizarre verschillen qua bescherming binnen en buiten faillissement in Nederland
(17:20) – Pre-pack
(19:16) – Bellen met Job van der Pijl (advocaat-partner bij DingemansVanderKind en universitair docent UvA) over de 3 wetsvoorstellen over de toekomst van het arbeids- en insolventierecht
(24:13) – Aandacht voor
(25:14) – Tip van de aflevering
Vindplaatsen Raar verhaalRb. Gelderland 1 februari 2018, ECLI:NL:RBGEL:2018:447 (Tuunte je ziet er goed uit B.V.)Insolventie algemeen- Procedure faillissement (art. 1-213 Fw)- Surséance van betaling (art. 214-283 Fw)- Procedure natuurlijke personen (art. 284-362 Fw)- Wet homologatie onderhands akkoord (art. 369-387 Fw)- Failliete werkgever wordt beschikkingsonbevoegd (art. 23 jo. 35 Fw)- Curator verkrijgt beheer en beschikking over de onderneming (art. 68 Fw)- Rechter-commissaris houdt toezicht (art. 64 Fw)Minder werknemersbescherming bij faillissement werkgever- Geen ontslagvergunning vereist (art. 13a en 40 Fw)- Wettelijke opzegtermijnen zijn gemaximaliseerd (art. 40 Fw)- Transitievergoeding is niet verschuldigd (art. 7:673c BW)- Loongarantieregeling UWV (art. 61 e.v. WW)- Uitzondering regels overgang van onderneming bij doorstart (art. 7:666 BW en art. 5 Richtlijn 2001/23/EG)- HvJ EU 22 juni 2017, ECLI:EU:C:2017:489 (Smallsteps)- HvJ EU 28 april 2022, ECLI:EU:C:2022:321 (Heiploeg)- HR 6 oktober 2023, ECLI:NL:HR:2023:1372 (Heiploeg)

#24 - Interview met Stefan Sagel: de Hoge Raad, opvallende zaken en vuurtorens

In deze aflevering spreken wij bij De Brauw Blackstone Westbroek met Stefan Sagel (hoogleraar en cassatieadvocaat). Wij behandelen het cassatieproces, de Borgersbrief, opvallende zaken, ethische keuzes en de toekomst van het arbeidsrecht. Ook minder voor de hand liggende onderwerpen passeren de revue, waaronder vuurtorens, LinkedIn-posts en FC Sankt Pauli. Een afrondende tip in welke fase advocaten het beste een cassatieadvocaat kan laten meekijken, kan uiteraard niet ontbreken.Volgorde van deze aflevering 
(00:30) - Intro
(01:50) - Vuurtorentjes
(02:35) - Raar verhaal over de Hoge Raad
(04:10) - Het proces van cassatie
(07:00) - Borgersbrief
(09:50) - Hoe Stefan cassatieadvocaat is geworden
(12:30) - Vreemde of bijzondere zaken die Stefan heeft meegemaakt
(17:00) - Zaken waarin Stefan niet in het gelijk is gesteld
(19:07) - Ja/nee ronde
(21:36) - Hoge Raad doet een zaak zelf af
(23:10) - Zaken die hij won maar die op papier niet zoveel deden
(25:06) - Eens/oneens ronde
(32:00) - Arbiter A bij de KNVB
(34:50) - Wat Stefan zou willen wijzigen aan het arbeidsrecht
(35:54) - Aandacht voor
(36:40) - Tip van de aflevering
Vindplaatsen 
Eerste cassatiezaak van Stefan SagelHR 10 oktober 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF9444 (Van der Male/Den Hoedt)Zaak die Stefan Sagel meeste is bijgeblevenHR 23 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV0616 (Davelaar/Allspan)Zaak afgedaan op art. 81 Wet ROHR 14 april 2023, ECLI:NL:HR:2023:559 (Erasmus MC)Wijziging die Stefan Sagel graag zou zien- Art. 7:613 BW- Art. 7:611 BW- HR 11 juli 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD1847 (Stoof/Mammoet)- HR 25 november 2022, ECLI:NL:HR:2022:1759

#23 - Pesten op de werkvloer: beleid, de vertrouwenspersoon, loon en ontslag met Lode Godderis en Laura Willemse

Pesten op de werkvloer kan in verschillende vormen gebeuren: van flauwe grappen en roddelen tot het intimideren en buitensluiten van werknemers. Wordt er in Nederland veel gepest op de werkvloer? Welke verplichting heeft de werkgever om pesten te voorkomen? Wat is in dit kader de rol van een vertrouwenspersoon? Heeft de gepeste werknemer recht op loon als hij niet werkt vanwege de pesterijen? Kan de werkgever een pestende werknemer of de gepeste werknemer ontslaan? En wat als de gepeste werknemer zelf ontslag neemt? Inbellers: Lode Godderis (hoogleraar KU Leuven) en Laura Willemse (voorzitter Stichting Pesten op de Werkvloer).
Volgorde van deze aflevering 
(1:47) - raar verhaal over pesten op de werkvloer
(3:11) - Lode Godderis (hoogleraar KU Leuven & CEO IDEWE) over of er in Nederland en België verhoudingsgewijs veel wordt gepest op de werkvloer, kijkende naar de landen om ons heen  
(6:31) - verplichtingen werkgever om pesten op de werkvloer te voorkomen 
(8:43) - ziekmelden omdat je gepest wordt 
(12:48) - Laura Willemse (voorzitter Stichting Pesten op de Werkvloer) over de belangrijkste lessen voor bedrijven om pesten op de werkvloer te voorkomen
(16:01) - maatregelen nemen tegen de pestkop 
(17:34) - ontslag nemen of ontslagen worden als gepeste werknemer  
(20:43) - aandacht voor
(22:13) - tip van de aflevering
Vindplaatsen Verplichting werkgever beleid te voeren tegen pesten- Definitie psychosociale arbeidsbelasting (art. 1 lid 3 sub e Arbowet)- Arbobeleid (art. 3 lid 2 Arbowet)- RI&E (art. 5 Arbowet en art. 2.15 Arbobesluit)Loon bij pesten- Situatief arbeidsongeschikt (art. 7:628 BW en HR 27 juni 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC7669 (Mak/SGBO))- Ziek door pesten (art. 7:629 BW)Ontslag bij pesten- Verwijtbaar handelen pestende werknemer (art. 7:669 lid 3 sub e BW)- Verstoorde arbeidsrelatie (art. 7:669 lid 3 sub g BW)- Transitievergoeding bij opzeggen door werknemer (art. 7:673 lid 1 sub b BW)- Billijke vergoeding bij einde arbeidsovereenkomst met pestende werknemer (art. 7:671b lid 9 sub c BW) 

#22 - Vakantie: aantal dagen, verval, afkopen en ziekte met Tim Klein Robbenhaar en Jan-Pieter Vos

Deze periode heeft veel raakvlakken met vakantie: niet alleen gaan werknemers veel op vakantie, maar op 1 juli vervallen ook de wettelijke vakantiedagen die zijn opgebouwd in 2022. Maar is dat altijd zo? Kunnen vakantiedagen tussentijds worden afgekocht? En wat bij uitdiensttreding? Welke rol speelt het Europese recht? Wat als een werknemer op vakantie ziek wordt? Of als een zieke werknemer op vakantie wil? En hoe werkt dit systeem bij organisaties die met onbeperkt vakantiedagen werken? Inbellers: Tim Klein Robbenhaar (eigenaar en directeur van Nerds & Company) en Jan-Pieter Vos (docent en promovendus Erasmus Universiteit Rotterdam).
Volgorde van deze aflevering 
(1:20) - raar verhaal over Niels z’n vakantiedagen
(2:40) - hoe werkt het systeem in Nederland
(5:05) - vervallen van de wettelijke vakantiedagen op 1 juli
(6:30) - verjaren van bovenwettelijke vakantiedagen na 5 jaar
(07:10) - Tim Klein Robbenhaar (eigenaar en directeur van Nerds & Company) over onbeperkte vakantiedagen
(11:10) - afrekenen over vakantiedagen
(15:10) - Invloed van de EU op de Nederlandse vakantiewetgeving
(16:36) - Jan-Pieter Vos (docent en promovendus Erasmus Universiteit Rotterdam) over de invloed van de EU op de Nederlandse vakantiewetgeving
(19:50) - vakantiedagen en de zieke werknemer
(21:26) - vakantiedagen en de arbeidsongeschikte werknemer 
(22:21) - aandacht voor
(23:18) - tip van de aflevering
Vindplaatsen Vervallen of verjaren vakantiedagen- Wettelijke vakantiedagen (art. 7:640a BW)- In de gelegenheid toe vakantie stellen (art. 7:638 lid 1 BW)- Bovenwettelijke vakantiedagen (art. 7:642 BW)Afkopen van vakantiedagen- Wettelijke vakantiedagen niet mogelijk (art. 7:640 lid 1 BW)- Bij uitdiensttreding verplicht (art. 7:641 lid 1 BW)Vakantie en ziekte- Op vakantie ziek worden (art. 7:638 lid 8 BW)- Ziek en op vakantie willen (art. 7:637 BW)Aanvragen vakantie- Schriftelijke aanvraag (art. 7:638 lid 2 BW)- Schriftelijke afwijzing om gewichtige redenen (art. 7:638 lid 2-3 BW)

#21 - Europese Commissie: interview met Joost Korte - jurist aan de top

In deze speciale aflevering, opgenomen in Brussel bij de Europese Commissie, schuift Joost Korte (Directeur-Generaal van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Inclusie) de gehele aflevering aan om het te hebben over de Europese Commissie, euroscepsis, het Europese sociale beleid en werken voor Europa. Waarom heeft de Europese Commissie minder aanzien dan vroeger? Welke invloed spelen lobbygroepen van werknemers en werkgevers voor het Europese beleid? En waar bemoeit Brussel zich eigenlijk mee?
Volgorde van deze aflevering 
(2:00) - wat doet de Europese Commissie
(4:14) - raar verhaal over Zwitserland
(5:28) - ruim 30.000 medewerkers bij de Europese Commissie
(8:00) - wat alledaags is aan werken bij de Europese Commissie
(10:00) - waarom je tijdens je rechtenstudie weinig hoort over werken in Brussel
(14:20) - waar bemoeit Europa zich eigenlijk mee
(16:45) - eens/oneens
(23:50) - met meer belangstelling naar Nederland kijken
(26:20) - over de ZZP'er
(30:00) - de invloed van lobbygroepen op het Europese beleid
(36:15) - of/of
(37:12) - waarom hij liever directeur-generaal is dan commissaris
(38:40) - hoe de werkdagen van Joost Korte eruit zien
(41:31) - over leidinggeven aan 1000 mensen
(44:00) - recht op afwezigheid

#20 - Kwalificeren kun je leren: kamerbrieven en Deliveroo met Gerrard Boot en Hanneke Bennaars

Het kwalificeren van arbeidsrelaties houdt de (sociaalrechtelijke) juristen, fiscalisten, politiek en maatschappij al geruime tijd bezig. Dat heeft geresulteerd in verschillende kamerbrieven. Als kers op de taart mocht de Hoge Raad zich hier ook nog over uitlaten. In deze aflevering: welke plannen zijn in de kamerbrieven aangekondigd? Zijn die plannen wenselijk? Wat zijn de eerste bevindingen en lessen uit het Deliveroo-arrest? En hoe verhoudt dit arrest zich tot de kamerbrieven? Inbellers: Gerrard Boot (hoogleraar arbeidsrecht Universiteit Leiden) en Hanneke Bennaars (advocaat-partner Allen & Overy).
Volgorde van deze aflevering 
(0:25) - wat wij de afgelopen maanden hebben gedaan
(1:34) - raar verhaal over oud Volksbank-CFO
(3:30) - positie van de zelfstandige in Nederland
(5:40) - hoe Brussel kijkt naar deze problematiek
(6:25) - kwalificeren van arbeidsrelaties
(7:25) - voortgangsbrief over werken met en als zelfstandige(n)
(9:40) - Gerrard Boot (hoogleraar arbeidsrecht Universiteit Leiden) over die voortgangsbrief
(11:30) - simpeler criterium van de kwalificatietoets
(14:00) - Hoge Raad over Deliveroo
(16:05) - Hanneke Bennaars (advocaat-partner Allen & Overy) over Deliveroo
(21:00) - aandacht voor de uitbuiting van Oekraïense medewerkers in Nederland
(21:40) - tip van de aflevering
Vindplaatsen 
Arbeidsmarktbeleid– Kamerstuk van 5 juli 2022 over het arbeidsmarktbeleid 
Voortgangsbrief werken met en als zelfstandige(n) – Brief van 16 december 2022Uitspraak Hoge Raad over Deliveroo – ECLI:NL:HR:2023:443

#19 - Proeftijd: de regels, consequenties en sneaky praktijken met Tosca Gort en Barend Barentsen

De proeftijdperiode wordt wel ervaren als spannende tijd. Wat is de invloed van deze periode op het gedrag van de werknemer? Wanneer mogen partijen een proeftijd afspreken? Vanaf welk moment begint deze te lopen? Wat zijn de consequenties van een ongeldig proeftijdontslag? Kan de werkgever de kosten van een assessment en opleiding in rekening brengen bij de opzeggende werknemer? En ligt zo'n proeftijdbeding nog wel voor de hand, gelet op de huidige arbeidsmarktkrapte? Inbellers: Tosca Gort (arbeidspsycholoog en oprichter van GORTgroep) en Barend Barentsen (hoogleraar sociaal recht Universiteit Leiden).
Volgorde van deze aflevering 
(1:10) - werknemer die probeert onder proeftijdontslag uit te komen
(4:10) - Tosca Gort (arbeidspsycholoog en oprichter van Gortgroep, een coachbureau met meer dan 100 coaches en op 1000 locaties in Nederland) over het effect van proeftijd op het gedrag van een werknemer
(7:37) - de regels rondom proeftijd
(8:41) - moet een proeftijd in de arbeidsovereenkomst staan
(09:05) - hoe zit het met de proeftijd als een werknemer binnen het bedrijf een nieuwe functie krijgt
(10:00) - een te lange proeftijd
(11:00) - Barend Barentsen (hoogleraar sociaal recht aan de Universiteit Leiden en raadsheer-plaatsvervanger in de Centrale Raad van Beroep) over de lengte van de proeftijd
(12:55) - de regels rondom het draaien van een proefdag
(14:15) - hoe zit het met proeftijdontslag
(16:25) - proeftijd in combinatie met discriminatie
(17:21) - werknemer die binnen de proeftijd ergens anders gaat werken
(18:16) - proeftijd in combinatie met krapte op de arbeidsmarkt
(19:25) - aandacht voor het afschaffen van de cv bij een sollicitatie
(20:16) - tip van de aflevering
Vindplaatsen 
Raar verhaal– HR 27 oktober 1995, ECLI:NL:HR:1995:ZC1859 (Den Haan/The Box Fashion)
Geldig proeftijdbeding– Vereisten proeftijd (art. 7:652 BW)
IJzeren proeftijd– Zie bijv. HR 18 oktober 1991, ECLI:NL:HR:1991:ZC0372– Conversie bij opzeggende werknemer (zie bijv. rb. Utrecht 6 februari 2002, JAR 2002/64)
Proefdraaien– Kok draait proefdagje (rb. Midden-Nederland 16 oktober 2020, ECLI:NL:RBMNE:2020:5160)– Legal counsel kijkt al naar stukken (rb. Rotterdam 22 september 2020, ECLI:NL:RBROT:2020:9039)
Proeftijdontslag – Verzoek redenen (art. 7:676 lid 2 BW)– Ongeldig proeftijdontslag: vernietiging of billijke vergoeding (art. 7:681 lid 1 sub a jo. 7:671 lid 1 sub b BW)– Vervaltermijn (art. 7:686a lid 4 BW)